Jongerencampagne over de Friese taal
Friese jongeren willen je wat vertellen. Maar wel op hun eigen manier.
Fries praten op school? Of in de kroeg? Een appje sturen in het Fries? Een deel van de jonge Friezen vindt dat best heel spannend en kiest liever Nederlands. Hun ‘memmetaal’, díe bewaren ze voor thuis. Zonde! Daarom ontwikkelde GH+O Yung Frysk. Geen eenmalige campagne, maar een beweging waar je bij wilt horen. Een nieuwe wereld die de Friese jongeren weer tot trotse taaldragers maakt. Die de jongeren niks oplegt – we zijn hun moeder niet – maar hen de ruimte geeft om de Friese taal op hún manier te gebruiken. ‘Want wát en hóe wij de dingen zeggen: dat bepalen we zelf wel.’
De Friese taal is een belangrijk onderdeel van de Friese cultuur en identiteit. Meer dan de helft van alle inwoners van Fryslân heeft het Fries als ‘memmetaal’. Maar niet iedereen neemt de taal vanzelfsprekend mee ‘buiten de deur.’ Een stevige plek voor het Fries in het dagelijks leven draagt bij aan de taalontwikkeling én het behoud van de taal. Te beginnen bij de nieuwe generatie Friezen: jongeren. Want zij zijn de werknemers, werkgevers en ouders van de toekomst. Maken we hen nu tot trotse taaldragers, dan nemen zij het Fries mee hun toekomst in. We onderzochten waaróm een deel van de Friese jongeren zo weinig Fries praat. Wat bleek: als jongere wil je vooral dingen doen die een beetje ‘lekker op je afstralen’. En Fries spreken, met het risico om boers gevonden te worden of foutjes te maken, is dan f*cking spannend. Nog een inzicht: jongeren willen geen dingen ‘moeten’. Doei, je bent mijn moeder niet! We wilden hen dus verleiden om vaker de Friese taal te gebruiken, zonder dat ze het gevoel kregen dat hen iets werd opgelegd.
Yung Frysk: echt, brutaal, een beetje rauw, activistisch en jong
We ontwikkelden Yung Frysk. Een concept dat niet direct de taal promoot, maar vooral de jongerencultuur laat zien. Een concept dat jongeren de ruimte geeft de Friese taal op hún manier te gebruiken. Inclusief foutjes in appjes, inclusief woorden van de streek en van de straat. (Want hey, beter brykfrysk dan geen Fries.) Een concept dat zich niet afzet tegen het Nederlands, maar Fries als verleidelijke optie positioneert. Als een taal die bruist en zich elke dag ontwikkelt. Als een taal van de jeugd.
We creëerden een wereld waar jongeren graag bij wilden horen. Geen eenmalige campagne, maar een nieuwe beweging, een merk. Echt, brutaal, een beetje rauw, activistisch en jong. Écht jong. En dat zijn wij van GH+O ook niet. Echt. Meer. En dus was er maar één oplossing. De campagne moest niet alleen vóór, maar ook dóór Friese jongeren worden gemaakt. Bij elke stap die wij zetten, vroegen we jongeren om mee te kijken en denken. En vooral: om hun mening te geven. Soms werden we teruggefloten, dan was iets ‘zo 2019’, soms werd iets enthousiast ontvangen.
Ook bij de uitwerking van de campagne wendden we ons tot de doelgroep. Grafisch ontwerper Jelle van Gosliga ontwikkelde een Yung Frysk handschrift. Compleet met Friese vlag, middelvinger en poop emoji. De jonge Friese filmmakers Redmer en Mats (Ave Video’s) ontwikkelden de video’s. Rein Kooyman maakte de foto’s - van Sexbierum tot Burgum, van de keet tot in de kroeg. En singer-songwriter Faske schreef speciaal voor Yung Frysk het nummer ‘Ûnderweis nei dy’.
Gespoten, geplakt en op de feed
Yung Frysk is overal. Gespoten, geplakt en op de feed. In de stad en op het platteland. Met stickers en posters. Met outdoor media rondom alle scholen in Fryslân – en narrowcasting ín die scholen. We zijn in en op bussen. En natuurlijk zijn we online. Ons jonge Friese contentteam is op Snapchat, TikTok en Instagram. Yung Frysk valt op en wordt overladen door jongeren (en volwassenen) die willen helpen of willen weten waar ze de merchandise kunnen kopen. De Friese jongeren blijken tóch best trots op hun taal. En ze willen die taal ook heus behouden. ‘Mar dan wol op ús eigen wize.’
"keep on f*cking in a frysk world"
"Beter brykfrysk dan geen Fries"
